Książki

1. Milczeć, ale życiem wołać

„Człowiek podlega wewnętrznej przemienianie i coraz bardziej staje się uczestnikiem Bożej tajemnicy, a Bóg promieniuje przez niego swą obecnością na całe otoczenie. I to jest sama istota mistyki” (o. Mateusz Kolbus EC).

Kto wjeżdża do Krakowa od strony zachodniej, ten z daleka widzi lśniące w słońcu i górujące nad miastem białe wieże klasztoru kamedułów. Mnisi noszący charakterystyczny biały habit z kapturem i szkaplerzem mieszkają w eremach nieopodal kościoła i wiodą surowe życie w ciszy i samotności. Dzień rozpoczynają o 3.30 w nocy, gdy dzwon klasztorny wzywa na pierwszą modlitwę. Kolejne godziny dnia upływają kamedułom na pracy, modlitwie, lekturze Pisma Świętego i kontemplacji. Mężczyznom z zewnątrz do klasztoru można wchodzić tylko w określonych godzinach, kobietom – tylko w wyznaczone dwanaście dni roku.

O ile – ze względu na szacunek dla reguły mnichów – mało kto ma okazję zajrzeć za mury klasztornej klauzury, o tyle ta książka jest niepowtarzalną okazją, by o życiu krakowskich kamedułów dowiedzieć się bardzo dużo, i to nie od kogo innego, jak od samego ich przeora – ojca Mateusza Kolbusa EC. To jedyny tak obszerny i szczery wywiad rzeka, w którym przełożony eremu na Srebrnej Górze opowiada m.in.:

• o tym, dlaczego niektórzy mężczyźni decydują się na życie w ciszy i samotności;
•  o życiu codziennym kamedułów;
• o modlitwie, poście, sensie ascezy i milczenia;
•  o doświadczeniach kryzysu i nocy ciemnej;
• o śmierci i życiu wiecznym.

W rozmowie z Grzegorzem Sokołowskim przeor krakowskich kamedułów, „uchylając nieco drzwi zakrytego świata eremów, daje nam szansę, aby zaproszony na spotkanie czytelnik zdołał w sobie odmitologizować wyobrażenia o takiej formie życia, a równocześnie pozwala z wielką delikatnością poczuć tchnienie prawdziwej mistyki” (fragment wstępu).

Szczerze polecam! Każdy w szczególności zainteresowany życiem monastycznym i kontemplacyjnym powinien przeczytać tą książkę.

 

2. Samotność przełamana – bp. Erik Varden

„Samotność przełamana” (oryg. The Shattering of Loneliness: On Christian Remembrance) to głęboka, kontemplacyjna książka.

Autor podejmuje temat samotności nie jako problemu społecznego, lecz duchowego – stanu, który dotyka najgłębszych zakamarków ludzkiej egzystencji.

Książka napisana jest z  niezwykłą wrażliwością i erudycją, łącząc osobiste doświadczenia, tradycję monastyczną, Pismo Święte oraz dzieła wielkich pisarzy duchowych. Główną tezą książki jest to, że samotność może zostać przełamana przez pamięć – nie tylko pamięć o Bogu, ale i świadomość bycia pamiętanym przez Niego. To pamięć, która przywraca tożsamość i leczy duszę.

Nie jest to lektura łatwa – wymaga skupienia i otwartości na głębszą refleksję. Ale właśnie w tym tkwi jej siła. Varden nie daje gotowych odpowiedzi, lecz zaprasza do duchowej drogi, która może prowadzić do pojednania – z Bogiem, z samym sobą i z innymi.

Lekturę tej książki polecam wszystkich poszukujących głębszego sensu w cierpieniu samotności, dla osób zainteresowanych duchowością chrześcijańską oraz dla tych, którzy cenią literaturę mistyczną i kontemplacyjną.

Erik Varden to norweski duchowny katolicki, mnich trapista i pisarz duchowy.

Urodził się 13 maja 1974 roku w Norwegii. Po dziesięciu latach studiów na Uniwersytecie w Cambridge wstąpił w 2002 roku do opactwa Mount Saint Bernard w Anglii. W 2013 roku został wybrany opatem tegoż opactwa.

W 2019 roku papież Franciszek mianował go biskupem Trondheim w Norwegii, a jego konsekracja odbyła się 3 października 2020 roku. Jako biskup Trondheim, Varden jest pierwszym Norwegiem na tym stanowisku od czasów reformacji. Jego nominacja i posługa są postrzegane jako znaczące dla Kościoła katolickiego w Norwegii, zwłaszcza w kontekście rosnącej liczby wiernych, głównie dzięki imigracji z Polski i Litwy, ale także nawróceniom z środowisk niereligijnych. 

Jest on również jedną z osób która występuje w filmie “Outside the City” o którym już pisałem i który polecam do obejrzenia.

3. Moc milczenia – kardynał Robert Sarah

Książka Moc milczenia to wyjątkowa i głęboka refleksja nad duchowym znaczeniem milczenia w świecie, który coraz bardziej pogrąża się w hałasie – zarówno fizycznym, jak i duchowym. Kardynał Robert Sarah, były prefekt Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, prezentuje w niej nie tylko osobiste przemyślenia, ale i wielowiekową tradycję Kościoła, ukazując milczenie jako drogę do spotkania z Bogiem.

1. milczenie jako konieczność duchowa

Sarah ukazuje, że milczenie nie jest luksusem pustelników, ale warunkiem koniecznym autentycznego życia duchowego. Człowiek hałaśliwy, zanurzony w zewnętrznych bodźcach i informacyjnym chaosie, nie jest w stanie usłyszeć Boga, który mówi „w szmerze łagodnego powiewu” (1 Krl 19,12). Milczenie jest przestrzenią, w której Bóg objawia swoje słowo i kształtuje duszę.

2. kontemplacja jako antidotum na duchową powierzchowność

Autor krytycznie ocenia współczesny świat, który zatracił zdolność skupienia, kontemplacji i głębi. Milczenie – zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne – pozwala na poznanie prawdy o sobie samym i o Bogu. Kardynał przypomina, że modlitwa bez ciszy jest pusta, a liturgia pozbawiona skupienia staje się jedynie widowiskiem.

3. duchowe i liturgiczne konsekwencje hałasu

Sarah pisze nie tylko o kulturze hałasu w społeczeństwie, ale również w Kościele – gdzie czasami zbyt głośna, zewnętrzna forma liturgii zaciera tajemnicę sacrum. Broni potrzeby adoracji, ciszy w liturgii i głębokiego szacunku wobec Eucharystii. Krytykuje postawy powierzchownego aktywizmu duszpasterskiego, które nie rodzą się z modlitwy, lecz z niepokoju i lęku przed wycofaniem się ze sceny publicznej.

4. inspiracja monastyczna i świadectwo

Dużą część książki stanowi rozmowa i refleksja inspirowana duchowością benedyktyńską oraz świadectwem życia Dom Guérangera i Dom Dysmasa de Lassus. Autor przywołuje także głębokie świadectwa świętych i mistyków, którzy przez milczenie wchodzili w komunię z Bogiem – ukazując milczenie jako język nieba.

5. przesłanie prorockie

Moc milczenia to nie tylko książka duchowa, ale również głos prorocki. Kard. Sarah ostrzega, że hałas świata jest narzędziem, które może odciągnąć człowieka od prawdy i zbawienia. Milczenie natomiast to akt odwagi i wolności, który pozwala człowiekowi wrócić do Boga.

Lektura tej książki nie pozostawia obojętnym – zmusza do refleksji, modlitwy i… milczenia. 5/5